Werkbank Academische vaardigheden

Lijdende vorm

In wetenschappelijke teksten komt de lijdende vorm veel voor. Dat past ook bij de neutrale, objectieve stijl die wetenschappelijke teksten eigen is. Soms kan gebruik van de lijdende vorm (net als gebruik van de naamwoordstijl) er toe leiden dat het onduidelijk blijft wie de uitvoerder is van de handeling die beschreven wordt. 
Een voorbeeld:

Het is in dit fragment niet precies duidelijk wie nu precies de oorzaak van relexificatie zoeken en wie de relexificatie als een symptoom zien. Vaak is dat in wetenschappelijke teksten, en met name in een bespreking van gelezen literatuur, niet erg. Het is dan alleen maar van belang te vermelden dat er in zijn algemeenheid (door de vakgenoten) in een bepaalde richting gezocht wordt. Maar mogelijkerwijs zijn degenen die de oorzaak van relexificatie zoeken in bepaalde verschuivingen niet dezelfde als degenen die vinden dat relexificatie dan een symptoom is van assimilatie, en mogelijkerwijs is dat verschil van belang. In dat geval is de lijdende vorm een ongelukkige keuze, en is de bedrijvende vorm (of iedere andere formulering die man en paard noemt) duidelijker:

Vooral in gevallen waar de bespreking van de literatuur wordt vermengd met eigen conclusies of evaluaties is de lijdende vorm ongelukkig. Het verschil tussen de algemene stand van zaken in de literatuur en de specifieke conclusie die één onderzoeker (namelijk de schrijver van de tekst) hieruit wil trekken, valt dan ten onrechte weg. In zo'n geval is de helderheid gediend met toepassing van het schrijversperspectief  (zie toonzetting) of  een zakelijke constructie die evenzeer duidelijk maakt wie er aan het woord is:

Overige pagina's in deze rubriek: Introductie   Zinsbouw   Woordkeus   Verwijswoorden   Structuurwoorden   Naamwoordstijl   Toonzetting