Werkbank Geesteswetenschappen

Introductie taaltechnologie

Taaltechnologie richt zich op het automatisch verwerken en toepassen van natuurlijke taal. Het is een discipline die zich een eigen plaats heeft verworven binnen de informatie- en communicatietechnologie. Spraaktechnologie richt zich specifiek op analyse en productie (synthese) van gesproken taal. De overkoepelende term die veel wordt gebruikt is taal- en spraaktechnologie. Het gaat daarbij om een multidisciplinair vakgebied met invloeden uit onder andere de taalkunde, de informatica, de psychologie en de statistiek.

Taaltechnologie is een zeer breed onderzoeksveld; in deze Werkbank wordt slechts een zeer beknopte introductie gegeven, die vooral aansluit bij het onderzoek van de facultaire leerstoelgroep Computationele lexicologie. In de rubriek Instrumenten wordt een overzicht gegeven van de verschillende methoden die worden toegepast in dit vakgebied. Een aantal van deze instrumenten wordt in onze faculteit ingezet voor de automatische analyse van (tekst)corpora. In de rubriek Toepassingen wordt een aantal belangrijke toepassingen van taaltechnologie beknopt beschreven.

Er is veel literatuur beschikbaar over dit onderwerp. Hieronder staat een aantal ingangen voor degenen die hier meer over willen weten.

• Kennislink publiceert een populair-wetenschappelijke themasite over taal- en spraaktechnologie.
• Op de website van CLIN (Computational Linguistics in the Netherlands) kun je via links naar congressen en literatuur een indruk krijgen van de onderwerpen die in dit vakgebied aan de orde komen.
• In de online publicatie Van rekenmachine tot taalautomaat (van Leonoor van der Beek) vind je informatie over de geschiedenis van de taal- en spraaktechnologie in Nederland en Vlaanderen.
• De online publicatie Computational linguistics: models, resources, applications van Igor A. Bolshakov en Alexander Gelbukh bevat een uitgebreide introductie in de computationele linguïstiek en automatische taalverwerking, waarin dit wetenschapsveld wordt benaderd als een combinatie van taalkunde en kunstmatige intelligentie.
• De UBVU heeft het boek Speech and language processing: an introduction to natural language processing, computational linguistics, and speech recognition van Daniel Jurafsky en James H. Martin (2nd ed., 2009; Upper Saddle River, NJ: Pearson/Prentice Hall) in collectie. Dit is een uitgebreide inleiding in het vakgebied. Meer informatie.
• De Nederlandse Taalunie verstuurt tweemaandelijks een elektronische nieuwsbrief over ontwikkelingen binnen de taal- en spraaktechnologie in Nederland en Vlaanderen.
• Het open-access tijdschrift Linguistic Issues in Language Technology publiceert artikelen over de kruisbestuiving tussen taalkundig onderzoek en taaltechnologie.

Overige pagina's in deze rubriek: Instrumenten   Toepassingen