Voor veel zelfstandig naamwoorden en werkwoorden geldt dat ze een vast voorzetsel bij zich hebben. Als je een ander voorzetsel gebruikt, is dat fout. In voorbeeld (1) is ‘voor’ niet het juiste voorzetsel. Bij het zelfstandig naamwoord ‘recht’ moet namelijk het voorzetsel ‘op’ gebruikt worden: ‘recht op geluk en openheid’. Welk voorzetsel bij een zelfstandig naamwoord of werkwoord hoort, kun je opzoeken in het woordenboek. Vaak staat het vaste voorzetsel niet apart aangegeven, maar kun je het wel vinden in de voorbeeldzinnen.

Soms moet je niet alleen op het zelfstandig naamwoord letten, maar ook op het werkwoord dat erbij staat. In voorbeeld (2) is ‘voor’ niet het juiste voorzetsel. Het zelfstandig naamwoord ‘aandacht’ wordt wel vaak met ‘voor’ gebruikt, zoals in ‘aandacht hebben voor de problematiek’, maar in deze zin gaat het om ‘aandacht geven’ en dan is ‘aan’ het juiste voorzetsel. Let ook op de volgende woorden:

Voorbeeld (3) laat zien dat de keuze voor het voorzetsel vaak afhangt van het precieze zelfstandig naamwoord of werkwoord, niet van de betekenis. ‘gevolgen’ betekent hier ongeveer hetzelfde als ‘effect’, maar bij ‘effect’ hoort het voorzetsel ‘op’, terwijl bij ‘gevolgen’ het voorzetsel ‘voor’ hoort. Dezelfde verwarring kan ook optreden bij werkwoorden, zoals ‘verwijzen naar’ en ‘refereren aan’.

In voorbeeld (4) is ‘om’ als voorzetsel gebruikt in plaats van het correcte ‘op’, dat bij ‘recht’ hoort. ‘om’ kan wel gebruikt worden bij ‘recht’ maar dan niet als voorzetsel; dan leidt ‘om’ een beknopte bijzin in: ‘… recht om een normaal of zelfs luxe leven te leiden’.

Een bijzonder geval is het voorzetsel dat aangeeft wie de handeling uitvoert in een passiefconstructie, zoals ‘was gedaan’ in voorbeeld (5). Daar is het voorzetsel ‘bij’ niet correct om aan te geven dat Borelli en West het onderzoek hebben uitgevoerd. Het juiste voorzetsel is ‘door’.

Als er een verkeerd voorzetsel wordt gebruikt, wordt vaak gekozen voor ‘van’ of ‘over’ in plaats van een specifieker voorzetsel. De juiste combinaties in voorbeeld (6) t/m (8) zijn ‘inzicht in’, ‘gebrek aan’ en ‘waarschuwen voor’. Het woord ‘verplichtingen’ uit voorbeeld (9) wordt niet vaak nader bepaald met een voorzetsel, maar eerder met een beknopte bijzin (‘verplichtingen om onderdak te bieden aan vluchtelingen’). Om toch een voorzetsel te gebruiken kan ‘tot’ gebruikt worden. Als je niet zeker weet welk voorzetsel je moet gebruiken, gebruik dan niet zomaar ‘van’ of ‘over’, maar zoek in een woordenboek op wat het juiste voorzetsel is.

In sommige gevallen ontstaat een fout doordat een ander woord als voorzetsel lijkt te worden gebruikt. In voorbeeld (10) bijvoorbeeld, lijkt ‘voorafgaand’ als voorzetsel te zijn gebruikt, doordat hier het echte voorzetsel ‘aan’ ontbreekt: ‘Voorafgaand aan het interview’. In voorbeeld (11) lijkt ‘betreffend’ als voorzetsel te zijn gebruikt; het juiste voorbeeld is ‘betreffende’ (met een -e aan het eind), maar dat is erg formeel. Andere opties zijn ‘wat betreft’ of ‘voor wat betreft’; alleen ‘betreft’ is hier overigens niet correct.